Friday - 2024 23 February                                                              جمعه - ۴ اسفند ۱۴۰۲

چگونه تورم بر روی اقتصاد و جامعه تأثیر می‌گذارد؟                                                                      

تورم می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر روی اقتصاد و جامعه داشته باشد. برخی از تأثیرات احتمالی آن عبارتند از:

1. کاهش قدرت خرید: تورم باعث کاهش ارزش پول ملی شده و مردم دیگر نمی‌توانند با همان مقدار پول، همان تعداد کالا و خدمات را خریداری کنند. این باعث کاهش قدرت خرید و کاهش سطح زندگی مردم می‌شود.

2. افزایش نابرابری درآمدی: تورم می‌تواند تأثیرات نامتساوی بر روی درآمدها داشته باشد. به عنوان مثال، افرادی که درآمد ثابتی دارند، مانند بازنشستگان، کارکنان دولتی و سایر افراد با درآمد محدود، با کاهش قدرت خرید خود روبرو هستند، در حالی که افراد با درآمد بالاتر می‌توانند هنوز هم با همان مقدار پول، کالاهای لوکس و خدمات بیشتری را خریداری کنند.

3. افزایش بدهی: تورم می‌تواند باعث افزایش کسری بودجه دولت و نیز بدهی‌های خارجی شود. برای پرداخت هزینه‌های بیشتری به دلیل افزایش قیمت‌ها، دولت ممکن است بدهی بیشتری از بانک‌ها و سایر منابع برای تأمین هزینه‌های خود بردارد.

4. افزایش نابرابری اجتماعی: تورم می‌تواند باعث افزایش نابرابری اجتماعی شود، زیرا افراد با درآمد پایین‌تر نسبت به افراد با درآمد بالاتر، با کاهش قدرت خرید خود روبرو هستند و نمی‌توانند به همان اندازه از کالاها و خدمات استفاده کنند.

5. تأثیرات بر روی سرمایه‌گذاری: تورم می‌تواند باعث کاهش سرمایه‌گذاری شود، زیرا سرمایه‌گذاران نمی‌توانند با اطمینان بیشتری، پول خود را در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت قرار دهند، به دلیل نامعلوم بودن نرخ تورم در آینده. این تأثیرات تنها برخی از تأثیرات احتمالی تورم هستند و بسته به شرایط و عوامل مختلف، ممکن است تأثیرات دیگری نیز داشته باشد. 

به گزارش بانک اول  سوال مهم این است که چگونه نرخ تورم در ماه‌های بعد را پیش‌بینی کنیم و سپر مناسب در برابر شوک‌های بعدی در دست داشته باشیم. از منظر ادبیات اقتصادی دستکم دقت در ۲ شاخص برای پیش‌بینی تورم مهم است؛ نخست رشد هزینه تولید خدمات و کالاها و دوم رشد ماهانه قیمت‌ها. به این ترتیب هر چه هزینه تولید کالاها و خدمات روندی افزایشی داشته باشد با فاصله چند ماه اثر آن بر قیمت کالاها و خدمات مصرفی نمایان می‌شود.

از سوی دیگر وقتی شاخص تورم ماهانه یعنی میانگین قیمت کالاها و خدمات در هر ماه نسبت به ماه قبض رشد کند و از محدوده یک درصد فراتر برود، این انتظار ایجاد می‌شود که روند کاهش تورم ممکن است متوقف شود. پس دقت کنید که برای ایجاد یک سپر حفاظتی در برابر تورم شاخص‌های اثرگذار بر تورم از، تورم تولید، تورم ماهانه رشد نقدینگی و پایه پولی را رصد کنید.

چگونه می‌توان از تورم جلوگیری کرد؟

برای کنترل تورم، بسیاری از کشورها از سیاست‌های پولی و مالی استفاده می‌کنند. در ادامه، برخی از راهکارهایی که می‌توانند به کنترل تورم کمک کنند، ذکر شده‌اند:
1. سیاست‌های پولی: بانک مرکزی کشور می‌تواند از ابزارهای مختلفی مانند نرخ بهره، نرخ تسهیلات بانکی، میزان پول در گردش و سایر ابزارها برای کنترل تورم استفاده کند.

2. سیاست‌های مالی: دولت می‌تواند از راهکارهای مالی مانند کاهش هزینه‌های دولت، افزایش مالیات، کاهش شرایط وام‌دهی و سایر راهکارهای مالی برای کنترل تورم استفاده کند.

3. کنترل تقاضا: کاهش تقاضای مصرفی می‌تواند باعث کاهش تورم شود. به عنوان مثال، دولت می‌تواند مالیات بر تقاضای مصرفی را افزایش دهد یا محدودیت‌هایی را برای وام‌دهی بانکی اعمال کند.

4. افزایش تولید: افزایش تولید کالاها و خدمات می‌تواند باعث کاهش تورم شود، زیرا با افزایش تولید، تعداد کالاها و خدمات افزایش می‌یابد و تقاضا برای آن‌ها کاهش می‌یابد.

5. کنترل مرزها: در برخی از موارد، تورم می‌تواند ناشی از صادرات و واردات باشد. به عنوان مثال، اگر کالاهایی که نیازمندی‌های اساسی را تأمین می‌کنند، وارد کشور نشوند، تورم می‌تواند افزایش پیدا کند. در این صورت، ممکن است کنترل مصرف و واردات از مرزها برای کنترل تورم مفید باشد.

توجه داشته باشید که هیچ راهکاری نمی‌تواند به تنهایی برای کنترل تورم موثر باشد و برای کنترل آن، نیاز به ترکیبی از سیاست‌های پولی، مالی و اقتصادی است.

چطور سرمایه را در مقابل تورم حفظ کرد ؟  
1. سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه: سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می‌تواند به عنوان یک روش برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم مفید باشد. با این روش، شما می‌توانید پول خود را در قالب سرمایه‌گذاری در بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله، رویه‌های سرمایه‌گذاری متنوع و... سرمایه‌گذاری کنید.

2. سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات: سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات می‌تواند یک روش دیگر برای حفظ ارزش سرمایه باشد، زیرا ارزش املاک و مستغلات در طول زمان معمولاً افزایش می‌یابد.

3. سرمایه‌گذاری در طلا و سایر موارد: سرمایه‌گذاری در طلا، نقره، الماس و سایر موارد نیز می‌تواند به عنوان یک روش برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم مفید باشد.

4. کاهش هزینه‌های غیرضروری: کاهش هزینه‌های غیرضروری می‌تواند به عنوان یک روش ساده برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم باشد، زیرا با کاهش هزینه‌های غیرضروری، شما می‌توانید پول خود را برای خرید کالاهای مورد نیاز و مهم‌تر خود صرف کنید.

5. سرمایه‌گذاری در ارزهای پایدار: سرمایه‌گذاری در ارزهای پایدار، مانند دلار، یورو، یا پوند استرلینگ نیز می‌تواند به عنوان یک روش برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم مفید باشد.

6. افزایش درآمد: افزایش درآمد می‌تواند به عنوان یک روش دیگر برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم مفید باشد. با افزایش درآمد، شما می‌توانید خریدهای خود را انجام دهید و به این ترتیب، ارزش سرمایه خود را حفظ کنید.

چشم انداز تورم و رشد اقتصادی ایران سال اینده:

سال‌های اخیر برای اقتصاد ایران دشوار بوده است. از اردیبهشت سال 1397 با خروج یک طرفه ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای "برجام" فشارهای اقتصادی بر ایران افزایش یافت.

این فشارهای اقتصادی شامل کاهش فروش نفت و گاز هم شد که شالوده اقتصادی کشور را تشکیل می‌دهند. اما مهم‌تر از تحریم نفتی و گازی کشور، تحریم سیستم بانکی بود که باعث شد مراودات تجاری ایران با مشکل اساسی روبرو شود. 

تحریم‌های بانکی باعث می‌شود پول حاصل از واردات و صادرات ایران نتواند به آسانی جابجا شود و ایران کم‌کم سهم خود را در بازارهای منطقه از دست داد. همچنین به دلیل تحریم‌های اعمال شده بر سیستم بانکی و بخش نفت و گاز کشور و عواملی که توضیح دادیم، ورود دلار به ایران بسیار سخت شد.

با کمبود دلار و تشدید نااطمینانی‌های اقتصادی در ایران، قیمت ارزهای معتبر بین‌المللی در برابر ریال با افزایش قیمت زیادی مواجه شد.

از سوی دیگر به دلیل بالا رفتن انتظارات تورمی فعالان بازار برای آینده، تقاضا برای کالاهای موجود در کشور افزایش یافت و این افزایش تقاضا منجر به انفجار قیمتی و رشد تورم افسار گسیخته در سال‌های اخیر در کشور شد.

بانک جهانی در گزارشی به بررسی وضعیت اقتصادی ایران در سال‌های اخیر پرداخته است. این نهاد معتبر بین‌المللی در گزارش خود به پیش‌بینی شاخص‌های مهم اقتصادی ایران در سال‌های آینده پرداخته و چشم انداز تورم و رشد اقتصادی ایران تا سال 1403 را بررسی کرده است. 

رشد سالانه اقتصاد ایران تا سال 1403 چقدر است؟

در سال 2019 با شیوع پاندومی کرونا رشد اقتصاد جهانی کاهش یافت و ایران نیز از این قضیه مستثنا نبود. در سال‌ 2020-2019 اقتصاد ایران به واسطه کرونا و تحریم‌ها 2.7 درصد کوچکتر شده بود.

اما با برداشته شدن محدودیت‌های وضع شده در جامعه به دلیل بیماری کرونا در طول سال‌ 1400 یا همان 2021-2020 رشد واقعی اقتصاد ایران 3.3 درصد رشد را در کارنامه خود ثبت کرد.

برآورد بانک جهانی این است که در سال 2022-2021 یا در واقع 1401 رشد واقعی اقتصاد ایران ادامه پیدا کند و به عدد 4.7 درصد برسد. هرچند این وضعیت پایدار نیست.

در این گزارش به پیش بینی رشد واقعی اقتصاد ایران در سال‌های آینده نیز اشاره شده است. بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده، رشد اقتصادی ایران در سال‌های آینده روند کاهشی خواهد داشت و از سرعت صعود اقتصاد ایران کاسته می‌شود. پیش بینی‌های صورت گرفته توسط بانک جهانی برای سال‌های 1402 و 1403 به ترتیب رشد 2.2 و 1.9 درصدی را نشان می‌دهد.

تورم ایران تا سال 1403 چند درصد می‌شود؟

بزرگترین آفتی که اقتصاد ایران گرفتار آن است تورم افسار گسیخته در اقتصاد کشور است. تخمین بانک جهانی از تورم در ایران برای سال 2023-2022 یا همان 1401 برابر با 54.8 درصد است، این رقم برای تورم هر کشوری واقعا چشمگیر است.

اما نکته قابل تامل در گزارش بانک جهانی پیش بینی تورم برای دو سال آینده ایران است. طبق پیش بینی‌های انجام شده اگرچه تا دو سال آینده نرخ تورم کاهشی است اما همچنان بالا می‌‌ماند.

بر اساس پیش‌بینی‌های این نهاد معتبر، نرخ تورم در سال 1402 به 44 درصد می‌رسد و در سال 1403 نیز 39 درصد خواهد بود. این نرخ‌های تورمی بسیار بالاتر از میانگین تورم بلندمدت کشور هستند.

این پیش بینی‌ها نشان می‌دهند که به احتمال زیاد در سال‌های آینده نیز ایران همچنان گرفتار تورم و نااطمینانی اقتصادی است. البته این به شرطی است که احیای برجام محقق نشود.

اگر توافق برجام به صورت کامل اجرایی شود و تحریم‌های فروش نفت و گاز ایران برداشته شود و از سوی دیگر نیز تحریم سیستم بانکی کشور که گلوگاه اقتصادی ایران است رفع شود، روند اقتصاد ایران متفاوت خواهد شد.

زیرا با احیای این توافق، به دلیل فروش نفت و بازگشت دلارهای حاصل از آن، قیمت دلار در بازار داخلی ایران کاهش خواهد یافت. از طرفی با کاهش نااطمینانی به آینده، انتظارات تورمی کاهش می‌یابد.

این اتفاقات احتمالا منجر به رونق کسب و کارها خواهد شد. با توجه به آنچه گفته شد، در صورت احیای این توافق، نرخ تورم نسبت به پیش‌بینی‌ها کاهش می‌یابد و رشد اقتصادی ایران بالاتر خواهد رفت. 

به گزارش اقتصاد100 روزنامه دنیای اقتصادنوشت: آمارها نشان می‌دهد که تورم ماهانه در میانه زمستان به ۵/ ۳درصد رسیده است. بر این اساس، نرخ تورم نقطه‌ای در بهمن‌ماه١٤٠١ معادل ۴/ ۵۳درصد ثبت شده است. بررسی‌ها حاکی از آن است که عواملی مانند رشد قیمت ارز، ریسک‌های غیراقتصادی، رشد آمارهای پولی به شکلی که رشد بالای نقدینگی با تمرکز بر رشد پول بوده، باعث افزایش نرخ تورم در میانه زمستان شده است.

این روزنامه در ادامه پیش‌بینی کرده است: گروهی از کارشناسان بر این باورند که در پایان امسال و ابتدای سال آینده، در بهترین حالت وضعیت شاخص تورم همانند سال جاری خواهد بود. پیش‌بینی نهادهای بین‌المللی پولی و مالی هم حکایت از ادامه روند صعودی نرخ تورم دارد. صندوق بین‌المللی پول در آخرین گزارش خود پیش‌بینی کرده بود که نرخ تورم برای دو سال آینده بالای 50درصد باقی خواهد ماند. در واقع با تداوم شرایط فعلی افزایش و رکوردزنی تورم نقطه‌ای در ماه‌های آینده دور از انتظار نخواهد بود. 

اثر تورم این است که مردم را فقیرتر می‌کند.

اکنون، برای برخی، تورم خبر بدی است زیرا آن‌ها نمی‌دانند چگونه از تورم برای ثروتمند شدن استفاده کنند.بنابراین تورم آن‌ها را فقیرتر می‌کند. به‌عنوان‌مثال، کارکنان از تورم آسیب می‌بینند زیرا آن‌ها فقط می‌توانند زمان خود را بفروشند، و زمان معمولاً با تورم به‌خوبی محافظت نمی‌شود. اگر به‌طورکلی افزایش یابد، معمولاً سالانه پس از تورم رخ می‌دهد، نه با آن. علاوه بر این، افرادی که بدهی‌های کارت اعتباری‌شان زیاد است یا دارای وام‌های ARM بهره هستند، تحت تأثیر تورم قرار می‌گیرند، زیرا فدرال به‌طورکلی برای مبارزه با تورم، نرخ بهره را افزایش می‌دهد. بسیاری از بدهی‌های بد بر اساس نرخ‌های بهره قابل تنظیم است که در زمان تورم افزایش می‌یابد و پرداخت بدهی‌ها گران‌تر می‌شود. سرانجام، افرادی که با قوانین قدیمی پول بازی می‌کنند از تورم آسیب می‌بینند زیرا معتقدند پس‌انداز کردن پول در بانک عاقلانه است. اما بانک هوشمند است، گنگ نیست. و بانک با قوانین جدید پول بازی می‌کند. آن‌ها سود پولی را پرداخت می‌کنند که با تورم مطابقت ندارد. پول، قدرت خرید خود را از دست می‌دهد زیرا بانک از پول شما برای کسب درآمد بیشتر استفاده می‌کند. مهم نیست به کجا مراجعه کنید، همه‌چیز برای کارگر طبقه متوسط تلخ به نظر می‌رسد.


به‌طورکلی برای حفظ ارزش پول در برابر تورم، راهکارهای زیر وجود دارد:

  • خرید و سرمایه‌گذاری در طلا
  • به نرخ دلار واکنش نشون می‌دهد.
  • به قیمت جهانی طلا واکنش نشون می‌دهد.
  • استهلاک ندارد.
  • نقدشوندگی نسبتا بالایی دارد.
  • هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی یا کارگزاری چندانی ندارد.


  • خرید زمین
  • استهلاک ندارد
  • با تورم رشد می‌کند
  • ارزش ان تا حدودی تابع سیاست های شهری‌ست (جواز، تراکم، خیابان‌کشی‌های آینده و …).
  • ارزشش متاثر از رونق در بخش ساختمان‌سازی است.
  • درآمدزایی از محل اجاره ندارد.
  • نقد شوندگی پایینی دارد و پیدا کردن مشتری زمان بر است.
  • هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی دارد.


  • خرید و سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن
  • استهلاک دارد.
  • با تورم رشد می‌کند.
  • هزینه انتقال سند و هزینه مالیاتی دارد.
  • با اجاره دادن، درآمدزایی دارد
  • پیدا کردن مشتری زمان‌بر بوده و نقدشوندگی پایینی دارد.
  • هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی دارد.


  • خرید کالاهای بادوام مانند خودرو
  • استهلاک بالایی دارد.
  • با نرخ دلار رشد می‌کند.
  • ارزشش متاثر از سیاست های تعرفه‌ای دولت است.
  • عملا قابل اجاره دادن نیست
  • پیدا کردن مشتری زمان‌بر است

 سکه:

  • به نرخ دلار واکنش نشون می‌دهد.
  • به قیمت جهانی طلا واکنش نشون می‌دهد.
  • استهلاک ندارد.
  • ریسک تقلب در عیار و وزن خیلی کم است.
  • نقدشوندگی نسبتا بالایی دارد.
  • هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی یا کارگزاری ندارد.

سهام یک شرکت:

  • متاثر از شرایط اقتصادی کشور است.
  • متاثر از شرایط اقتصادی صنعت خاصی‌ست که شرکت در اون فعالیت می‌کند.
  • متاثر از کیفیت مدیریت شرکت است.
  • متاثر از تورم است.
  • متاثر از کیفیت سیاستگذاری اقتصادی دولت است؛ سیاست بودجه‌ای، سیاست پولی، بانکی، و ارزی.
  • متاثر از سیاست‌ خارجی است (تحریم).
  • نقد شوندگی بالایی در بورس دارد.
  • هزینه کارگزاری و مالیات حین معامله به نسبت خونه کمتر است.
  • برعکس موارد قبل، سرمایه در کنترل فیزیکی مالک نیست.

سپرده مدت‌دار بانکی:

  • سود ثابت از پیش تعیین شده دارد که به جهش‌های تورمی و ارزی واکنشی نشون نمی‌دهد.
  • از همه موارد بالا، نسبت به تورم آسیب‌پذیرتر است.
  • نقد کردن پیش از موعد جریمه دارد.
  • ریسک عدم دریافت اصل و سود تقریبا وجود ندارد.

 در شرایط تورمی؛ بدهی خوب ایجاد کنید!

دو نوع بدهی وجود دارد: بدهی خوب (که در اثر خرج کردن پول برای ایجاد دارایی به وجود می‌آید) و بدهی بد (که در اثر خرج کردن پول برای هزینه ها به وجود می آید). سعی کنید بدهی‌های خوب ایجاد کنید، پول را برای ایجاد دارایی‌های مختلف استفاده کنید و با با ارزش شدن دارایی‌هایتان علاوه بر حفظ ارزش پول شما، بدهی‌هایتان را پرداخت کنید.

نکته بسیار با اهمیت این است که پس اندازتان را در برابر شوک های تورمی حفظ کنید. به طور مثال الان با تورم موجود شاید سپرده‌گذاری کردن نزد بانک‌ها جذابیت از حیث بازدهی نداشته باشد اما به دلیل بدون ریسک بودن این نوع سرمایه گذاری همچنان گزینه نخست بسیاری از شهروندان این است که پول شان را نزد بانک‌ها سپرده گذاری کنند و در پایان هر ماه سودش را بگیرند. گزینه دیگر سرمایه گذاری در صندوق های با درآمد ثابت است که سود آن کمی بالاتر از سپرده‌های سرمایه گذاری بانکی است و ریسک هم ندارد.

اما دغدغه حفظ ارزش پس انداز در برابر تورم همچنان باقی است و از این رو شاید شما تصمیم بگیرید که بخشی از پس اندازتان را به دلار یا سکه و طلا تبدیل کنید و بدیهی است که باید ریسک نوسان ارزش آن را در نظر بگیرید، هرچند که بازار طلا و ارز دارای قدرت نقدشوندگی بالایی است. 

از سوی دیگر یکی از همین سپرهای ضدتورمی، سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و بورس است که البته ریسک نوسان آن زیاد است تا جایی که به طور مثال در همین امسال بازدهی کافی را برای سهامداران نداشته است.

پیشنهاد می‌شود بدون داشتن سواد مالی و اقتصادی پس اندازتان را در برابر معرض ریسک قرار ندهید و فریب افرادی را نخورید که خودشان را کارشناس در فضای مجازی معرفی می‌کنند.